องค์การสุขภาพสัตว์โลก (WOAH) รับรองมาตรฐานวัคซีน ASF ในสุกร

โรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกร (ASF) ยังคงเป็นภัยคุกคามร้ายแรงต่อสุกรทั่วโลก ทั้งสุกรเลี้ยงและสุกรป่า โดยโรคนี้ไม่เพียงส่งผลต่อสุขภาพสัตว์เท่านั้น แต่ยังกระทบต่อความมั่นคงทางอาหาร เศรษฐกิจในท้องถิ่น และความเป็นอยู่ของเกษตรกรอีกด้วย เนื่องจากอัตราการตายของสัตว์ที่ติดเชื้ออาจสูงถึง 100% ซึ่งสะท้อนถึงความรุนแรงของการแพร่ระบาด

ข้อมูลจากองค์การสุขภาพสัตว์โลก (WOAH) ระบุว่า ตั้งแต่เดือนมกราคม 2565 มีอย่างน้อย 12 ประเทศที่พบการระบาดของโรค ASF เป็นครั้งแรก และอีก 11 ประเทศพบการแพร่กระจายของโรคไปยังพื้นที่ที่เดิมไม่เคยมีรายงาน ทั้งนี้ ระหว่างเดือนมกราคม 2565 ถึง 28 กุมภาพันธ์ 2568 มีสัตว์ได้รับผลกระทบจากโรคนี้ทั่วโลกมากกว่า 2 ล้านตัว โดยเอเชียและยุโรปเป็นภูมิภาคที่ได้รับผลกระทบมากที่สุด

ASF สร้างความเสียหายอย่างหนัก โดยเฉพาะในประเทศที่มีการเลี้ยงสุกรขนาดครัวเรือน ซึ่งสุกรถือเป็นแหล่งรายได้หลักของครอบครัว และหากไม่สามารถควบคุมการแพร่ระบาดได้ ความมั่นคงทางอาหารทั่วโลกอาจสั่นคลอน เนื่องจากเนื้อสุกรคิดเป็นสัดส่วนถึง 31% ของการบริโภคโปรตีนทั่วโลก

มาตรฐานวัคซีนใหม่เพื่อการควบคุมที่ยั่งยืน

แม้หลายประเทศจะพยายามควบคุมการระบาด แต่ปัญหาสำคัญคือยังไม่มีวัคซีนที่ใช้ได้อย่างแพร่หลาย อย่างไรก็ตาม ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา นักวิจัยประสบความสำเร็จในการพัฒนาวัคซีน ASF โดยบางสูตรได้รับอนุมัติให้ใช้ภาคสนามในบางประเทศ

ในการประชุมใหญ่สามัญครั้งที่ 92 ของ WOAH เมื่อวันที่ 25-29 พ.ค. ที่ผ่านมา ที่ประชุมได้ให้การรับรอง “มาตรฐานวัคซีนป้องกันโรค ASF” เพื่อสร้างความมั่นใจว่าวัคซีนที่นำมาใช้นั้นมีคุณภาพ ปลอดภัย และได้ผลจริง มาตรฐานดังกล่าวกำหนดหลักเกณฑ์ขั้นต่ำที่สมาชิกและผู้ผลิตวัคซีนควรปฏิบัติตาม โดยเน้นว่าต้องสามารถลดความรุนแรงของโรค ลดการแพร่กระจาย และสร้างภูมิคุ้มกันให้สัตว์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

วัคซีนจะต้องปลอดภัยต่อสัตว์ ไม่ก่อให้เกิดอาการรุนแรงหรือยาวนาน ไม่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และต้องไม่ปนเปื้อนเชื้อไวรัส ASF สายพันธุ์ป่าหรือสารที่เป็นอันตรายอื่น ๆ ที่สำคัญ วัคซีนควรตรงกับสายพันธุกรรมของเชื้อ ASF ที่ระบาดในพื้นที่ เพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อไวรัสรวมตัวกับวัคซีนจนเกิดสายพันธุ์ใหม่ที่ยากต่อการควบคุม

วัคซีน เป็น 1 ใน เครื่องมือ แต่ไม่ใช่คำตอบเดียว

แม้วัคซีนจะเป็นเครื่องมือที่ทรงพลัง แต่ WOAH เน้นว่า การฉีดวัคซีนเพียงอย่างเดียวไม่เพียงพอในการควบคุม ASF ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การควบคุมโรคอย่างได้ผลต้องใช้มาตรการแบบบูรณาการ ทั้งการควบคุมการเคลื่อนย้ายสัตว์ มาตรการกักกัน การป้องกันทางชีวภาพ และการเฝ้าระวัง

การตัดสินใจว่าจะใช้วัคซีนหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับหน่วยงานสัตวแพทย์ของแต่ละประเทศ โดยต้องพิจารณาสถานการณ์การระบาดในพื้นที่ ตลอดจนทรัพยากรทางการเงินและบุคลากรที่มีอยู่สำหรับการฉีดวัคซีนและการติดตามผลหลังการฉีด

WOAH ย้ำว่า ด้วยการลงทุนอย่างต่อเนื่องในการวิจัยและพัฒนาวัคซีน ร่วมกับมาตรการควบคุมที่มีอยู่ โรค ASF สามารถควบคุมได้ในระยะยาว และจะช่วยลดผลกระทบต่ออุตสาหกรรมสุกร เศรษฐกิจท้องถิ่น และความเป็นอยู่ของผู้เลี้ยงสุกรทั่วโลกได้อย่างเป็นรูปธรรม

ที่มา https://www.woah.org/en/article/african-swine-fever-woah-vaccine-standard-adopted/

ข่าวฉบับต้นฉบับ

African swine fever: WOAH vaccine standard adopted
African swine fever threatens pigs, food security, and economies. Learn how WOAH vaccine standards aim to control its global spread.
African swine fever (ASF) is one of the most devastating diseases for domestic pigs and wild boars worldwide. The highly contagious, haemorrhagic disease can have a mortality rate as high as 100%, making its spread a concern for animal health, local economies, farmers livelihoods, and biodiversity.

Since January 2022, at least 12 countries have reported a first occurrence of ASF and at least 11 countries have reported its spread to previously unaffected zones. Between January 2022 and 28 February 2025, ASF led to over 2 million animal losses worldwide, with Asia and Europe being most affected. Losses of this scale can be devastating. Pigs, often raised on family-run pig farms, are the primary source of household income in many countries. More than that, ASF, if uncontrolled, could throw food security into jeopardy as pork meat accounts for 31% of the global protein intake.

Though affected countries have and continue to implement measures to halt the spread of the disease, controlling ASF has been historically difficult due to a lack of vaccines or effective treatment. In recent years, however, the research community has made large strides in producing ASF vaccines — some of which have received approval for field use in a small number of countries.

A new vaccine standard
The World Organisation for Animal Health (WOAH) encourages innovation in vaccine development; however, it remains imperative that the vaccines used in the field are of high-quality and have been proven safe and effective. Using poor quality or non-compliant vaccines could threaten ASF control measures as they may not provide protection against the disease. In fact, ineffective vaccines could result in the spread of the disease or in vaccine viruses recombining with the circulating ASF virus, creating new strains that could potentially spread more easily and escape detection.

This year, at WOAH’s 92nd General Session, an ASF vaccine standard was adopted to demonstrate our Members’ commitment to tackling the disease and to use safe, compliant vaccines. This standard aims to provide Members and manufacturers with minimum standards for safe and effective vaccines. It highlights the need for vaccines to be effective in reducing the severity of the disease, limiting transmission of the virus and providing immunity to the animal, therefore reducing production losses due to ASF. They must be proven safe before use, meaning they do not cause lasting or severe clinical signs, harm the environment or contain wild ASF viruses or other harmful agents. Finally, they must match the circulating ASF genotype in the region of vaccination to ensure effectiveness and limit the risk of two different strains combining to form a new, harder to manage strain.

Multi-layered ASF control
Vaccination is a powerful tool if vaccines are made in accordance with WOAH international standards. However, improvements in vaccine development and strengthened international standards for vaccine approval do not position vaccination on its own as a viable method for ASF control.

Successful disease management involves a combination of biosecurity practices, import measures and animal movement control to which vaccines are a complementary action. The decision to vaccinate against ASF should fall on the Veterinary Authority and take into account the local epidemiology of the disease and the financial and human resources available for vaccination operations and post-vaccination surveillance.

With continued investment in research, ASF control is within reach. High quality, effective vaccines paired with existing disease control measures could substantially lower the negative impact of ASF on animal health and human livelihoods.